Hoe een crisis plots ook alles in beweging kan zetten

We gaan een halfjaar terug. De begrotingscijfers voor Hove lopen binnen. Voor veel beleidsmakers steeds een stresstest. Maar in Hove eigenlijk al jaren een erg beknopte oefening. Onze financiën zijn op orde, we meten ons met de beste leerlingen in de klas als het over schuldgraad gaat. We hebben steeds budgettaire ademruimte om ook buiten meerjarenplanning nog zaken op te nemen.

Tot de inflatie ontspoorde. Een half jaar geleden stond het inflatiecijfer al onrustwekkend hoog op 8%. Helaas koelde dit cijfer de laatste maanden niet af, integendeel. We verpulverden record na record, in hoofdzaak aangedreven door de enorm stijgende energiekosten. Ook Hove deelt in de klappen en zag een overschot op exploitatie (dagelijkse werking) van 1,5milj. overschot (op goed 15milj. werkingsbudget) evolueren op goed een jaar tijd naar een tekort van 0.5milj!

In die context maakte we al de keuze op de geplande nieuwbouw van het gemeentehuis niet langer te ambiëren. Daarnaast en veel belangrijker maakt we de keuze om onze investeringsplannen voor ons gemeentelijk patrimonium te herrijken (met een energierenovatie van ons gemeentehuis, meer budget voor nieuwe jeugdlokalen (met dank aan de middelen van minister Dalle) en de kunstacademie. Ook onderzoeken we verder het idee van een gemeentecampus, waar onze dienstverlening meer gegroepeerd wordt rond het gemeentehuis en er op termijn patrimonium in de periferie misschien kan verdwijnen. Ook is er in de begroting extra ruimte gemaakt voor klimaatingrepen (o.a. onthardingsprojecten en bomenaanplantingen).

Maar we gingen nog veel verder. Hove mist aan bestuurskracht en dat is niet de fout van de geëngageerde collega’s die ik dagelijks zie knokken voor Hove. Het is veeleer een systeemfout. Vlaanderen is te centralistisch, de lokale besturen te versnipperd en de provincie leeggegeten. Dat er daar verandering zit aan te komen met een hernieuwde regiowerking, minder tot misschien geen provincie, een gedecentraliseerder Vlaanderen en ja… minder gemeenten is stilaan duidelijk aan het worden. Ook Hove moet zich voor die realiteit wapenen, al is dat een emotioneel zwaar debat. Daarom is er een ambitieus traject uitgezet door de administratie en het college. We kozen om het kerntakendebat voor Hove aan te gaan en onze werking met audits grondig door te lichten. Wat moet Hove nog aanbieden in de toekomst en wat misschien niet meer. Dit zal in een gedeelde werkgroep binnen de schoot van de gemeenteraad verder worden voorbereid. Dat is een moedige keuze. Je stelt je daar ambtelijke en politiek kwetsbaar op. Maar het is mijn inziens ook van moeten. Met de uitdagingen die komen, moeten we de bestuurskracht van Hove versterken. Dat lees je nu ook in hoge mate uit de eerste helikopteraudit. Vaak zijn de aanbevelingen, aanbevelingen in functie van kwaliteitsversterking en het verhogen van onze capaciteit. Ik geloof heel erg dat deze auditcycli samen met een kerntakendebat twee belangrijke wapens zijn om Hove aan te sterken voor wat komen gaat, ook in een context van fusies. Never waste a good crisis dus… al mogen ze elkaar nu in wat minder snel tempo opvolgen.

Delen, liken, tweeten?